Wat is een abstract schilderij?

Wat is abstracte Kunst?

Onder abstracte kunst kun je veel verschillende soorten kunstvormen verstaan. Poëzie kan zelfs heel abstract zijn, maar ook dansvormen. Maar meestal spreekt men van abstracte kunst bij beeldhouwkunst, schilderkunst en textiele kunst. Maar wat is abstracte kunst nu?  Abstracte kunst betekent een kunstvorm die geen voorstelling heeft. Geen figuratie. Er is niet te zien wat het voorstelt. Maar dit is niet helemaal waar, want als je langer kijkt, je neemt de rust om het werk beter in je op te nemen dan zal een kunstwerk toch wat gaan voorstellen. Het zal een emotie weergeven. Het zal wat bij je losmaken. Je zult er iets bij gaan voelen. Of dat nu bewondering is of afschuw of nieuwsgierigheid of misschien ben je wel geshockeerd. Je gaat nadenken wat heeft deze abstracte kunst te betekenen en dan ga je zelf er betekenis aan toekennen naargelang jijzelf iets beleefd hebt, meegemaakt hebt of eerder gezien hebt in een andere hoedanigheid. Je fantasie gaat dan een grotere rol spelen. Bij kunstwerken waarbij alles al heel duidelijk zichtbaar is, soms zelfs fotografisch weergegeven, de realiteit onmiskenbaar is, heeft de toeschouwer weinig toe te voegen. De toeschouwer kan zijn eigen fantasie niet meer gebruiken. Alles is al te duidelijk. Als men mij vraagt wat is abstracte kunst, dan neem ik ze mee in mijn atelier en dan laat ik het proces van mijn werk zien. Want bijna ieder abstract schilderij is het resultaat van een onderzoek in de realiteit. Je start met een ervaring, een inspiratie, iets wat je heeft beroerd. Dat kan een reis zijn, een gebeurtenis, een verrassing van schoonheid, een aanvaring, een conflict of een oorlog. Ontelbare aanleidingen. Je start met schrijven, schetsen, herschrijven, opnieuw schetsen misschien iets groter schetsen en dan pas begin je met een doek. Zoekend naar de juiste vormgeving, weer opnieuw beginnen en dat wat je wil zeggen, tot uitdrukking brengen. Alle overtollige details weglaten. Alleen het allerbelangrijkste overlaten. Je gaat dus steeds meer abstraheren zodat uiteindelijk het essentiële overblijft. Dus eigenlijk kun bij de vraag ”wat is abstracte kunst” zeggen: abstracte kunst is het resultaat van abstraheren van de werkelijkheid.

Een heel mooi voorbeeld is werk van Mondriaan. Mondriaan bestudeerde de bomen in zijn schetsen en kwam tot de conclusie dat er een hele mooie structuur in zat. De horizontale lijnen van de stam en verticale lijnen in combinatie met de gebogen lijnen van de takken vormen een prachtig ritme. In zijn eerste schilderijen zijn zijn bomen nog te herkennen als bomen, maar in de volgende schilderijen laat hij de bladeren weg en alle andere details en wordt zijn werk steeds abstracter. Uiteindelijk houdt hij alleen nog maar horizontale en verticale lijnen over. Hiermee heeft hij de kunstwereld helemaal veranderd en de abstracte kunst een podium gegeven.